آرتروز در واقع التهاب مفاصل است.گفته می‌شود که این‌بیماری به راحتی میتواند بر روی یک یا چندین مفصل تأثیر بگذارد. در حال حاضر بیش از 100 نوع مختلف آرتروز شناخته شده، که علت‌های مختلف و روش‌های درمانی متفاوتی برای آن وجود دارد. دو نوع از رایج‌ترین آنها استئوآرتریت (OA) و آرتریت روماتوئید (RA) است.
علائم آرتروز معمولاً با گذشت زمان بروز می‌کند، اما ممکن است به طور ناگهانی خودش را نشان دهد. ورم مفاصل بیشتر در بزرگسالان بالای 65 سال دیده می‌شود، اما در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان نیز ممکن است رخ دهد. آرتروز در زنان بیشتر از مردان و در افرادی که دارای اضافه وزن هستند بیشتر دیده می‌شود.
آرتروز در افراد میانسال شروع می‌شود.
علائم آرتروز چیست؟
درد مفاصل، سفتی و تورم از شایع‌ترین علائم آرتروز است. در افراد مختلف این علائم متفاوت است و ممکن است قرمزی پوست را در اطراف مفاصل خود تجربه کنند. بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز اذعان دارند که علائم آنها صبح‌ها شدیدتر است.
در مورد آرتروز نوع RA، شما ممکن است مدام احساس خستگی کنید یا به دلیل التهاب ناشی از مقابله سیستم ایمنی بدن با عفونت‌ها، کمبود اشتها داشته باشید. همچنین ممکن است به علت پایین آمدن تعداد گلبول‌های قرمز خون از حد نرمال، شما مبتلا به کم خونی، یا بر اثر عفونت زیاد مبتلا به تب خفیف شوید. در صورت عدم درمان RA، بیماری شدید شده و میتواند باعث ناهنجاری‌های مفصلی شده و شکل مفاصل شما را از فرم طبیعی خود خارج کند.
چه عواملی باعث آرتروز می‌شود؟
غضروف یک بافت محکم اما انعطاف پذیر در بین اتصالات مفصل‌های شما است. وظیفه‌ی آن کاهش فشار به مفصل‌های شما در هنگام حرکت است.کاهش مقدار طبیعی این‌‌بافت غضروفی باعث برخی از انواع آرتروز می‌شود.
ساییدگی طبیعی و پارگی غضروف، یکی از شایع‌ترین علل برزو آرتروز نوع OA می‌باشد. عفونت یا آسیب دیدگی در مفاصل میتواند باعث تجزیه شدن غضروف شما شود. اگر سابقه خانوادگی این‌بیماری را داشته باشید، احتمال ابتلا به OA ممکن است بیشتر باشد.
یکی دیگر از دلایل به وجود آمدن آرتروز نوع RA، نوعی اختلال خود ایمنی است. این‌اختلال زمانی به وجود می‌آید که سیستم ایمنی بدن به بافت‌های بدن شما حمله کند و به آنها آسیب برساند. این‌حملات روی سینوویوم ، که بافتی نرم است و وظیفه تولید مایعی را جهت تغذیه غضروف و روان سازی مفاصل بر عهده دارد اثر می گذارد.
سینوویوم در واقع در اثر بیماری آرتروز نوع RA از بین رفته و بر اثر تحلیل رفتن آن غضروف و استخوان از بین می‌رود.
علت دقیق حملات سیستم ایمنی بدن ناشناخته است. اما دانشمندان علت آن را نوعی اختلال ژنتیکی می‌دانند که خطر ابتلا به ارتروز نوع RA را در شما تا پنج برابر افزایش می‌دهد.
چگونه آرتروز تشخیص داده می‌شود؟
بهتر است برای تشخیص اولیه آرتروز به پزشک داخلی مراجعه کنید. آنها معاینه فیزیکی خود را در اطراف مفاصل ملتهب، پر فعالیت و با توجه به دامنه حرکتی هر مفصل انجام می‌دهند. در صورت نیاز پزشک می تواند شما را به یک متخصص ارجاع دهد.
اگر علائم شدیدی را تجربه می‌کنید، می‌توانید ابتدا با یک روماتولوژیست ملاقات کنید. این امر ممکن است منجر به تشخیص و درمان سریعتر شود.
پزشک شما از طریق آزمایش‌هایی مثل نمونه برداری و تجزیه و تحلیل سطح عفونت در خون، میزان التهاب، و میزان مایعات مفاصل شما می تواند تشخیص دهد که چه نوع آرتروزی دارید.
پزشکان معمولاً از اسکن‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس ، MRI و سی تی اسکن استفاده می‌کنند تا از این طریق، تصاویری از استخوان‌ها و غضروف شما به دست بیاورند. این امر به آنها کمک می‌کند تا زودتر شما را راهنمایی کنند.
آرتروز از میانسالی شروع می شود.
چگونه آرتروز درمان می‌شود؟
هدف اصلی درمان، کاهش میزان دردی است که شما تجربه می‌کنید و برای آن است که از آسیب بیشتر مفاصل جلوگیری کند. دکتر به شما راهکارهایی برای کنترل درد پیشنهاد می‌کند. برخی افراد استفاده از پدهای گرمایش و بسته‌های یخ را آرام بخش می‌دانند. برخی دیگر از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر استفاده می‌کنند تا فشار کمتری به مفاصل آنها در هنگام راه رفتن وارد شود.
برای تسکین درد ، بهتر است پدهای گرمایشی را خریداری کنید.
دارو
تعدادی از انواع مختلف دارو برای درمان آرتروز:
مسکن‌ها ، مانند هیدروکودون (Vicodin) یا استامینوفن (Tylenol) ، برای درمان درد موثر هستند، اما به کاهش التهاب کمک نمی‌کنند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ، مانند ایبوپروفن (Advil) و سالیسیلات‌ها ، به کنترل درد و التهاب کمک می‌کنند. سالیسیلات‌ها می‌توانند خون را رقیق کنند، بنابراین باید با احتیاط از داروهای اضافی برای رقیق شدن خون استفاده کرد.
کرم‌های منتول یا کپسایسین انتقال سیگنال های درد از مفاصل شما را مسدود می‌کنند.
سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی مانند پردنیزون یا کورتیزون به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
در صورت ابتلا به بیماری آرتروز نوع RA ، پزشک ممکن است به شما داروهای کورتیکواستروئیدها یا داروهای ضد ویروس تنظیم کننده بیماری (DMARDs) تجویز کند که سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می‌کند.
برای تسکین درد کرم کپسایسین را خریداری کنید.
عمل جراحی
جراحی برای جایگزینی مفصل شما با مفصل مصنوعی ممکن است گزینه‌ای خوب باشد. این نوع جراحی بیشتر برای جایگزینی لگن و زانو انجام می‌شود.
اگر آرتروز شما در انگشتان یا مچ دست شما شدیدتر است، پزشک شما ممکن است یک فیوژن مفصلی را انجام دهد. این روش به این صورت است که انتهای استخوان‌های شما تا زمانی که بهبود یابند و یکی شوند، به هم قفل می‌شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از اصلی ترین راهکار های درمان آرتروز است و شامل تمریناتی است که به تقویت عضلات اطراف مفاصل آسیب دیده کمک می‌کند..
چه کسانی بیشتر در معرض آرتروز قرار دارند؟
- سابقه خانوادگی:
برخی از انواع آرتروز در خانواده‌ها به صورت اختلالات ژنتیکی وجود می‌آید، بنابراین اگر فردی والدین یا خواهر و برادر مبتلا به این‌بیماری داشته باشد، احتمال مبتلا شدن او به این بیماری زیاد است. ژن‌های شما می توانند حساسیت بیشتری نسبت به عوامل محیطی آرتروز ایجاد بکنند.
سن:
خطر ابتلا به انواع آرتروز – از جمله استئوآرتریت ، روماتیسم و نقرس با افزایش سن افزایش می‌یابد. معمولا افراد هر چه پیرتر می‌شوند در معرض ابتلا به این‌بیماری قرار می‌گیرند.
جنسیت:
زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند، در حالی که بیشتر افراد مبتلا به نقرس، که نوع دیگری از آرتروز است، مردان هستند.
آسیب مفاصل قبلی:
مفاصل افرادی که در گذشته آسیب دیده است، ممکن است در حین بازی یا ورزش بیشتر آسیب دیده و در نهایت به آرتروز در آن مفصل مبتلا شوند.
چاقی:
افزایش وزن تاثیر به سزایی را در ابتلا به آرتروز دارد چون افراد هر چه وزن بیشتری داشته باشند فشار بیشتری به مفاصل آنها وارد می‌شود و مبتلا به ارتروز می‌شوند.
چگونه پیشگیری کنیم؟
مفاصل ما ظرفیت محدودی دارند ونباید از آن ها کار بکشیدچون به سرعت تخریب می شوند. مهم‌ترین عامل بروز آرتروز، داشتن سبک زندگی غلط و حرکت‌های نادرست بر روی مفاصل شما است. البته بروز آرتروز زانو در میانسالی بسیار طبیعی و عادی است.
1- وزن کم کنید.
چاقی یکی از عوامل به وجود آورنده‌ی آرتروز زانو است. وزن بالا، فشار زیادی به مفاصل وارد می‌کند. و باعث می‌شود بیماری زودتر از معمول، سراغ فرد دچار اضافه وزن بیاید. هر یک کیلوگرم اضافه‌وزن بدن، فشاری معادل 6 کیلوگرم به زانو وارد می‌کند.
مفصل وقتی سالم می‌ماند که شما حداقل فشار را به سطوح غضروفی خود وارد کنید. آمار نشان می‌دهد حدود 9 درصد از مردان و 18 درصد از زنان در سن 60 سالگی و بالاتر به آرتروز زانو مبتلا می‌شوند، اما علایم ساییدگی و آرتروز در افراد دچار اضافه وزن، خیلی زودتر از این‌سن دیده می‌شود.
2- درست بنشینید.
نشستن روی زانوها در ایرانی‌ها عادت بسیار بدی است. این حالت فشار زیادی به مفاصل شما وارد می‌کند، چون زانوها در بیشترین حالت خمیدگی یعنی آخرین دامنه حرکتی‌‌شان قرار می‌گیرد و فشار داخل مفصل بالا می‌رود. همچنین قرار گرفتن استخوان ران و ساق پا در یک راستا باعث کشیدگی لیگامان‌ها، رباط‌ها و منیسک‌ها نیز می‌شود که خود عاملی برای درد و آسیب به مفاصل محسوب می‌شود.
بلندکردن جسم سنگین مانند یک ضربه به زانو عمل می‌کند و با تکرار این کار، ضربه‌ها مکرر می‌شود و به تدریج غضروف لایه‌لایه خواهد شد و این آسیب هر بار ضخامت غضروف را کمتر و کمتر می‌کند تا اینکه بیماری آرتروز شروع می‌شود.
مفصل زانو نباید بیش از 100 درجه خم شود. پس بهتر است همه افراد روی مبل یا صندلی بنشینند. البته کف‌پا باید کاملا روی زمین قرار گیرد و ارتفاع مبل و صندلی با جثه افراد متناسب باشد (صندلی زیاد بلند یا زیاد کوتاه نباشد).
3- زیاد ننشینید.
افرادی که زیاد روی صندلی می‌نشینند، مانند کسانی که مجبورند در سفر، مدتی طولانی روی صندلی بنشینند یا کارمندان و کاربران رایانه، دچار حالتی می‌شوند که در آن، بعد از برخاستن از روی صندلی احساس می‌کنند زانویشان قفل شده و کمی هم درد دارد. بنابراین به این افراد توصیه می‌شود حتما هر یک ساعت به مدت 2 تا 3 دقیقه از جای خود برخیزند و کمی قدم بزنند یا زانوهای خود را ماساژ دهند.
ماساژ غضروفی کمک می‌کند مایع مفصلی روی سطوح مفصل پراکنده شود (مفصل عروق خونی ندارد و با مایع مفصلی تغذیه می‌شود). نشستن به مدت طولانی روی صندلی، بروز آرتروز را تسریع می‌کند.
